۱۹دی: خامنه ای یادی از رفسنجانی نکرد اما مصباح را نام برد

دی ماه حاوی رویدادهای مهمی در تقویم جمهوری اسلامی است. نخستین آن ۱۹ دی ۵۶ است که در آن مقاله «استعمار سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات انتشار یافت و پایان رژیم شاهنشاهی را رقم زد. درآن روز و در آن مقاله که به قلم فردی با نام مستعار احمد رشیدی مطلق نگارش یافته بود، نویسنده در طعنه ای تند به ائتلاف جریان چپ کمونیست حامی شوروی (سرخ) و جریان روحانیت به رهبری آیت الله خمینی (سیاه به نشان رنگ تباهی) پرداخت. این مقاله اعتراضاتی را در قم رقم زد. در پی سرکوب معترضان و کشته شدن ۶ تن، دامنه اعتراضات یکی پس از دیگری بالا گرفت تا آنکه در بهمن ۵۷ پیروزی انقلاب اسلامی رقم خورد.

به همین مناسبت، امسال علی خامنه ای امسال در جمعی از مردم قم که به دیداراو رفته بودند سخنرانی کرد و آن روز را «سرمنشا تحولی عظیم» دانست که در نهایت منجر به سقوط دودمان پهلوی و استقرار جمهوری اسلامی شد.

شگفت اینکه چهار ده بعد، درروز ۱۹ دی ۱۳۹۵، حادثه مرگ مشکوک اکبر هاشمی رفسنجانی در استخری در تهران رقم خورد. پس ازسال ها، هنوز ابعاد مرگ مشکوک او هنوز گشوده نشده است. اما، آنچه روشن است اینکه شخصیتی در جایگاه هاشمی رفسنجانی دیگر آن مرد مقتدر نظام نیست که روزگاری جانشین فرمانده کل قوا در زمان خمینی بود و نقش بی بدیل در برگزیدن علی خامنه ای به مقام رهبری داشت و خود برای ۸ سال رییس جمهور شد.

از آخرین نماز جمعه اش در کوران سال ۸۸ شکاف میان او و رهبری آشکار شد. در نتیجه ازریاست خبرگان کنار گذاشته شد و در پی مرگش، خامنه ای از خواندن عبارت اللهم انا لانعلم منه الا خیرا (پروردگار ازاین مرد جز نیکی نمی دانیم) خودداری کرد. این در حالی بود که مراسم نماز میت پخش مستقیم می شد و خامنه ای ابایی از حذف این عبارت برای رفسنجانی نداشت. در روز برپایی نماز میت هیچگونه اندوه و حزن در چهره خامنه ای مشاهده نمی شد.

با این توصیف، جای تردید باقی نمی ماند که چرا علی خامنه ای در پنجمین سالمرگ هاشمی حتی اشاره ای کوتاه به نام و جایگاه هاشمی نکرد. این رویداد نمی تواند ازسر غفلت باشد هنگامی که به یاد می آوریم همه امامان جمعه سراسر کشور مطلقا از ذکر نام و جایگاه رفسنجانی خودداری کردند.

تعمد خامنه ای از نام نبردن از رفسنجانی نمی تواند ازسرغفلت باشد همچنان که اشاره نکردن او به دومین سالگرد سرنگون کردن هواپیمایی اوکراینی به دست پدافند خودی در ۱۸ دی ۱۳۹۸ نیز  از سر غفلت نمی تواند باشد.

اما، آنچه باید مورد توجه قرار گیرد اینکه او در این مناسبت، با تجلیل بسیار یاد و نام دو تن را که خود به آن ها منزلت داده بود، گرامی داشت. یکی از این دو قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس بود که ۱۳ دی ۱۳۹۸ توسط امریکا ترور شد و دیگری مصباح یزدی که در ۱۲ دی ۱۳۹۹ درگذشت. خامنه ای در این مناسبت در حالی که هیچ یادی از رفسنجانی نکرده بود، در تجلیل از مصباح  گفت «من خوب است در این مناسبت یاد کنم از فقیه و فیلسوف معاصرمان، مرحوم آیت‌الله مصباح‌یزدی که ایشان هم انصافاً شاگرد شایسته‌ی امام بود و هم در غیرت دینی در اوج بود، هم در عقلانیّت، یک فیلسوف به معنای واقعی کلمه بود.»

حال اگر به حاشیه رانده شدن رفسنجانی را از سال ۸۸ به یاد آوریم که دیگر به امامت نماز جمعه بازنگشت و از ریاست مجلس خبرگان نیز کنار گذاشته شد، روشن می شود که نام نبردن از رفسنجانی نشان دوره ای است که می توان از آن به «رفسنجانی زدایی» نامبرد.

۹ ژانویه ۲۰۲۲/۱۹ دی ۱۴۰۰