شهید نامیدن قربانیان؛ راه گریز نظام از بحران‌های خودساخته
«شهیددرمانی» راه گریزی شده برای خطاها و ناکارآمدی‌هایی که هر از چندگاه به گونه‌ای ظهور و بروز می کند، قربانی می‌گیرد و سرانجام با عنوان «شهید» نهادن بر جانباختگانی که قربانی بی کفایتی های نظام شده اند، حقیقت را پرده‌پوشی می کنند.
طی ۴ ماه از آبان تا بهمن ۱۳۹۸ سه بحران بزرگ ایران را فراگرفت که هر یک قربانیان زیادی بر جا نهاد. این سه بحران عبارت بودند از: بحران افزایش بهای بنزین، بحران سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی، و بحران ویروس فراگیر کرونا.
به رغم اینکه ماهیت این سه بحران متفاوت است، اما، یک نکته در هر سه مشترک است. آن نکته مشترک عبارت است از نقش موثر نظام در «آفرینش» هر سه بحران. بیان این مدعا به شرح زیر است.
در ۲۴ آبان ۹۸ بود که شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران به ناگاه به اطلاع عموم رساند که براساس مصوبه «شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه» از این روز بهای بنزین از ۱۰۰۰ تومان به ۳۰۰۰ تومان افزایش خواهد یافت. نکته مهم در این تصمیم این بود که این تصمیم توسط نهاد قانونگذاری یعنی مجلس اتخاذ نشد و از نظارت شورای نگهبان نگذشت. این تصمیم صرفا در شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه به تصویب رسید؛ آن هم بدون هرگونه اطلاع رسانی اولیه. تو گویی این تصمیم بزرگ «اقدامی ضربتی» بود که همگان حتی نمایندگان مجلس نیز باید از آن بی‌اطلاع می‌بودند.
متعاقب این تصمیم، آشوب سرتاسر ایران را فرا گرفت. رهبر جمهوری اسلامی در همان روزهای اولیه معترضان را اغتشاشگر نامید و دستور سرکوب صادر شد. اینک که ۵ ماه از آن حادثه می‌گذرد حتی یک آمار رسمی درباره تعداد کشته شدگان اعلام نشده است. برخی منابع آمار را بالغ بر ۱۵۰۰ نفر دانسته‌اند. اما، در این میان یک چیز روشن بود و آن اینکه برخلاف دیگر اعتراضات گسترده، بنا به اعتراف مقامات دولتی بسیاری از قربانیان مردم عادی بودند. در چنین شرایطی رهبر جمهوری اسلامی قربانیان آبان را «شهید» دانست تا خانواده‌های آنان از مزایای بنیاد شهید بهره‌مند شوند. به این ترتیب، جمهوری اسلامی با افزایش ناگهانی بهای بنزین، به اقدامی نابخردانه دست زد که آتش در جان شهروندان افکند و سپس قربانیان آن را «شهید» نامید تا به گمان خود التیامی بر جان سوخته خانواده‌هایشان باشد. با این توضیح روشن است که این بحران خود ساخته بود. شهید دانستن قربانیان سرپوش نهادن بر آتشی بود که نظام بر جان مردم زده بود.
اما، تنها ۲ ماه زمان لازم بود تا در ۱۸ دی ۱۳۹۸ حادثه‌ای دیگر رخ دهد: سرنگون کردن هواپیمای مسافری اوکراینی توسط پافند سپاه پاسداران که از ۱۷۶ مسافر آن ۱۴۶ تن ایرانی بودند. شمار قابل ملاحظه‌ای از این ایرانیان از نخبگان علمی و دانشگاهی بودند که به دست پدافند خودی جان باختند. گو اینکه سه روز نخست، با انکار و دروغ از اینکه هواپیما توسط پافند خودی ساقط شده، گذشت،اما، روز چهارم، بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح به حقیقت اعتراف کرد و جان‌باختگان این حادثه تلخ را به عنوان «شهید» نام برد تا دوباره پوششی باشد بر فاجعه‌ای که خود آفریده بودند.
اما، مورد سوم و وخیم‌تر از همه، بحرانی بود که ویروس کرونا با خود به ایران آورد. در حالی که در فوریه (اوایل بهمن ۹۸) اخبار نگران کننده از شیوع یک ویروس مرگبار در شهر ووهان چین زنگ خطر را برای همه کشورهای جهان به صدا درآورده بود و خبرهای جسته گریخته از یافت شدن مواردی از آلودگی در قم به گوش می‌رسید، حقیقت ماجرا به سه دلیل باز هم پوشیده نگه داشته شد.
یکم برای اینکه نظام نمی‌خواست قم (مرکز روحانیت) را در قرنطینه قرار دهد. دوم برای اینکه مردم برای حضور در راهپیمایی ۲۲ بهمن ترس از کرونا نداشته باشند و سوم انتخابات مجلس و خبرگان در مورخ ۲ اسفند ۹۸ تحت تاثیر این بیماری واگیردار قرار نگیرد. به ویژه انتخابات این دوره به دلیل رد صلاحیت‌های گسترده، در معرض مشارکت حداقلی بود. حال اگر حکومت می‌خواست از خطر کرونا نیز پرده بردارد احتمالا مشارکت به کمتر از آنچه مشاهده شد نیز کاهش می‌یافت.
با این توضیح، نظام سه دلیل عمده برای لاپوشی بحرانی که هر روز به صورت مرگبار افزایش می‌یافت، داشت. ناگزیر پس از آنکه پرده بر افتاد و شیوع آن آشکار شد و ناگزیر جمع زیادی از کادر بیمارستانی و پزشکان و پرستاران و .. در اثر ابتلا به این ویروس جان باختند، بنا به حکم خامنه‌ای آنان نیز در شمار «شهیدان» محسوب گردیدند تا دوباره پوششی باشد بر خطای فاحشی که اگر از روز نخست در صدد کنترل آن برآمده بودند، کشور دچار چنین بلای گسترده نمی‌شد؛ بلایی که نخستین قربانیان آن مردم و کادر درمانی خدوم و زحمتکش کشور هستند.
به شرحی که گفته شد «شهیددرمانی» راه گریزی شده برای خطاها و ناکارآمدی‌هایی که هر از چندگاه به گونه‌ای ظهور و بروز می کند، قربانی می‌گیرد و سرانجام با عنوان «شهید» نهادن بر جانباختگانی که قربانی بی کفایتی های نظام شده اند، حقیقت را پرده‌پوشی می کنند.
تاریخ انتشار: ۱۴ مارس ۲۰۲۰ / اینترنشنال
