چرا احمدی نژاد، خامنه ای را وامدار خود می داند؟

نامه نگاری های تند احمدی نژاد و صادق لاریجانی (روسای قوای مجریه و قضائیه) درباره امکان بازدید احمدی نژاد از زندان های جمهوری اسلامی، برای بار دیگر اختلافات درون حاکمیت جمهوری اسلامی را بر ملا ساخت. پیش از این نیز احمدی نژاد نامه نگاری های شدیداللحنی با رییس مجلس (هم حداد عادل و هم علی لاریجانی) داشته است. پرده دری های او از هاشمی رفسنجانی، ناطق نوری، کروبی، موسوی، خاتمی و بسیاری دیگر نیز نشان «سیاست تهاجمی» او اما نه در عرصه سیاست خارجی بلکه در درون حاکمیت دارد.

با مروری بر رفتارهای احمدی نژاد دانسته می شود که این به چالش کشیدن ارکان نظام، منحصر در موارد فوق نبود. در این چالش کشیدن ها او حتی شخص اول نظام یعنی علی خامنه ای را نیز از قلم نیانداخته است. در ماجرای نامه علی خامنه ای به احمدی نژاد برای صرف نظر کردن از انتصاب مشایی به عنوان معاون اول رییس جمهور، تعلل شش روزه احمدی نژاد باعث شد تا مطبوعات نامه مزبور را علنی کرده و بی اعتنایی احمدی نژاد به نامه رهبر را عیان سازند. برای بار دیگر اوج رو در رویی رهبر و رییس دولت در ماجرای برکناری وزیر اطلاعات نمایان شد. عزل وزیر اطلاعات به دست احمدی نژاد و ابقای او به دست خامنه ای، مورد دیگری از چالش کشیدن رهبر بود.

اینک در ۹ ماه باقی مانده تا پایان ریاست احمدی نژاد، چرا وی با بر هم زدن قواعد بازی در جمهوری اسلامی، التهاب را در درون حاکمیت دامن می زند؟ مدعای این مقاله در پاسخ به این پرسش این است که :

 اولا احمدی نژاد، رهبر را وامدار خود می داند و نه خود را وامدار او.

ثانیا خروج از چرخه قدرت، هست و نیست احمدی نژاد و اطرافیانش را به باد خواهد داد.

مدعای اول : خامنه ای وامدار احمدی نژاد

۱- آیت الله خمینی با تئوری “ولایت مطلقه فقیه” جامه ای را دوخت که فقط و فقط به تن او که رهبری کاریزما بود، می رفت. “مرجعیت” ، “اقبال عمومی”، “شخصیت کاریزماتیک” و “قوه قاهره” چهار مولفه مهم بودند که قدرت بی بدیل او را شکل داده بودند؛ قدرتی که در تئوری ولایت مطلقه فقیه نمایان شده بود. اما، با فوت او و در گذر زمان، دانسته شد که چنان اختیارات نامحدودی نمی تواند در دست جانشین او(علی خامنه ای) باشد که از ۴ مولفه فوق، فاقد کلیه آنها به استثنای مولفه چهارم (قوه قاهره یعنی سپاه) بود. علی خامنه ای فاقد شخصیت کاریزماتیک، فاقد مرجعیت مقبول و همچنین فاقد اقبال عمومی بود که بنا به مسئولیت قرار بود در غیاب این مولفه های مهم ، رهبری کشور را به سبک و سیاق سلف خود برعهده داشته باشد.

 چنین شد که چنان رهبری (فاقد ۳ مولفه نخست)هم در دوران ریاست جمهوری رفسنجانی و هم در دوران  خاتمی هرگز نتوانست در حد و اندازه های سلف خود ظاهر گردد. هاشمی با در دست گرفتن ریاست خبرگان، ریاست تشخیص مصلحت و ریاست جمهوری و همراهی مجلس، یکه تاز میدان قدرت بود. خاتمی نیز به دلیل رأی بالا و اقبال جامعه دانشگاهی و روشنفکری توانسته بود پل ارتباطی (گفتگوی تمدن ها) با جامعه جهانی برقرار کند. برای درک مقبولیت جهانی که خاتمی از آن برخوردار بود همین بس که به یاد آوریم در سالی که به اجماع کلیه کشورهای عضو مجمع عمومی (حتی اسرائیل و امریکا)، پیشنهاد خاتمی مبنی بر نام نهادن سال ۲۰۰۱ به عنوان سال گفتگوی تمدن ها به تصویب رسید، نهایت هنر علی خامنه ای نام گذاری سال ۸۰ به نام امام علی بود و بس.

۲- با پایان دوره خاتمی،  ۱۶ سال از رهبریت علی خامنه ای گذشته بود. وی در این ۱۶ سال توانسته بود با تکیه بر قوه قاهره (سپاه)، جامه مرجعیت را بر تن کند. رهبری که یا نام هاشمی رفسنجانی یا موقعیت خاتمی رهبریت او را در سایه نگه داشته بودند، به دنبال آن بود که پس از خاتمی سکان ریاست جمهوری را به دست کسی بسپارد که حاضر است دستبوس او باشد. یافتن شبانی بی مایه و نشاندن همای سعادت بر دوش او (اشاره به داستان سلطان و شبان) و ارتقا آن تا سرحد شخص دوم کشور، این نوید را می داد که رهبر، با کمک این دردانه نازپرورده خواهد توانست در حد و اندازه بنیانگذار جمهوری اسلامی ظاهر شود.

چنین موقعیتی،اما، با حضور جریان حزب کارگزاران(حامیان رفسنجانی) و جنبش اصلاحات (حامیان خاتمی) ناممکن می نمود. جراحی این دو جریان سیاسی کشور، وظیفه خطیری بود که در انتخابات نهم و دهم برعهده دردانه رهبری(احمدی نژاد) گذاشته شد. تخریب رفسنجانی کار را به جای رساند که وی به جای پیگیری شکایت خود از احمدی نژاد، آن را به خدا سپرد. جریان اصلاحات نیز که در انتخابات ۸۸ به میدان آمد شدیدا سرکوب گردید.

بدین ترتیب با حمایت جانانه رهبری از احمدی نژاد، هر دو این جریان های سیاسی از پیکره نظام جراحی شدند. این خدمت به خامنه ای واقعیتی است عریان که احمدی نژاد با علم به آن، رهبر را وامدار خود بداند. بنا به برخی گزارش ها، احمدی نژاد در جمع گروهی از مدیران خبرگزاری جمهوری اسلامی( ایرنا) دخالت خامنه ای برای حفظ او در سمت ریاست جمهوری را تایید کرده و گفته بود: ” آقای خامنه ای در سال ۱۳۸۸ من را حفظ کرد تا به این ترتیب نیروهای خودش را حفظ کند چرا که اگر میرحسین موسوی رییس جمهور می شد دستگاه رهبری را برمی چید.” ( سایت جرس ۴ اردیبهشت ۹۰)

قهر یازده روزه احمدی نژاد، گواهی بود که او خامنه ای را وامدار خود می داند و نه خود را وامدار خامنه ای. (من به رهبری بدهکار نیستم که کوتاه بیایم. اولا کسی که توانست بساط اصلاح طلبان را جمع کند من بودم. ثانیا انرژی هسته ای را من به اینجا رساندم. ثالثا هدفمند کردن یارانه ها را که هیچ کس زیر بارش نمی رفت من برعهده گرفتم و اجرا کردم. من چرا باید کوتاه بیایم؟ یک عزل و نصب وزرا در اختیار من بود که آن هم بحمدالله از من گرفته شده است). – سخنان نقل شده از احمدی نژاد به جنتی به نقل از سایت جرس ۹ اردیبهشت ۹۰-

مدعای دوم: خروج از گردونه قدرت برای احمدی نژاد ناممکن است

احمدی نژاد اینک پس از ۸ سال دشمنانی را برای خود تراشیده تا جایگاه رهبری را تثبیت کند. بدیهی است که او حاضر نباشد از گردونه قدرت به بیرون پرتاب شود. برای درک عمق انزجاری که علیه احمدی نژاد به وجود آمده، توجه به این نکته مهم است که نظام جمهوری اسلامی بر دوش سه نهاد اجتماعی مستقر شده است: روحانیت، بازار و سپاه.

رابطه خراب احمدی نژاد با هر سه این نهادها پر واضح است. ارتباط او با نهاد روحانیت و مرجعیت تا بدانجا خراب است که دیر زمانی است او به دیدار مراجع نمی رود. بازاریان نیز دل خون از سوء مدیریت احمدی نژاد دارند. رابطه احمدی نژاد با سپاه نیز تا آنجا تیره است که یکبار آنان را «برادران قاچاقچی خودمان» توصیف کرد.

علاوه بر رابطه تیره احمدی نژاد با این سه نهاد قدرت، رابطه تیره او با مجلس ، قوه قضائیه و تشخیص مصلحت نیز بر همه آشکار است.

بر همه این ها باید افزود تنفری که احمدی نژاد در عرصه جهانی از خود برجا نهاده تا آنجا که در سفر اخیرش به نیویورک فقط توانست با روسای چهار کشور کومور، بولیوی، سوآزیلند و سنت وینسنت دیدار کند و بس. (مراجعه شود به مقاله ای از نویسنده با عنوان: دستاوردهای آخرین سفر احمدی نژاد به نیویورک)

 افزون بر همه این ها، نیز پرونده های کلان تخلفات مالی و انضباطی احمدی نژاد چیزی نیست که برکسی پوشیده باشد. نادیده انگاشتن این همه تخلفات مالی تنها به لطف «چشم خطاپوش» رهبر ممکن آمده است. بنابر این، او تردیدی ندارد که با پایان دوره ریاستش، قرار است یک یک این پرونده های هم از سوی اصولگریان و هم رفسنجانی و بسیاری دیگر گشوده شود. اوضاع اقتصادی کشور نیز تا بدانجا خراب است که باید جام زهر را به یکی نوشاند. از نظر احمدی نژاد راه گریز از هر پاسخگویی، باقی ماندن در قدرت از یک سو و پناه گرفتن پشت سر رهبری از سوی دیگر است که «رایحه خوش خدمت» را در دولت احمدی نژاد نوید داده بود تا رهبری خود را تثبیت کند.

نتیجه:

احمدی نژاد از اینکه به او نگاه ابزاری شود تنفر دارد. او می داند تا کنون جاده صاف کن رهبری و اصولگرایان بوده تا از شر کارگزاران و اصلاح طلبان خلاصی یابند. او همچنین جاده صاف کن حضور سپاهیان در جای جای اقتصاد سودآور کشور بوده است. احمدی نژاد به خوبی می داند که همین سپاهیان و اصولگرایان، قرار است کاسه کوزه هر آنچه را در این سال ها گذشته است بر سر او خراب کنند خصوصا اینکه او خود نیز بهانه های کافی به دست داده است. چنین اتفاقی نخواهد افتاد مگر آنکه او عرصه قدرت را ترک کند. معنای دیگر این سخن آن است که او نیک واقف است که اگر دیگران (رفسنجانی و اصلاحات) به دست او جراحی شدند، وی نیز قرار است به دست کسی دیگر به عنوان سرحلقه «انحراف» جراحی شود. از نظر او بازی که ۹ ماه دیگر قرار است به دست دیگران شروع شود، بهتر است او خود زودتر شروع کرده باشد به ویژه اینکه رهبر را وامدار خود می داند.

اگر قرار باشد این جراحی در۹ پس از این صورت پذیرد، چه بهتر که با تحمیل هزینه های سنگین بر رهبری و نظام  جلوی این جراحی را بگیرد.معروف است احمدی نژاد گفته است من رییس جمهور امام زمان هستم نه رییس جمهور خامنه ای. در محاسبه احمدی نژاد، خامنه ای باید بداند که تعرض به احمدی نژاد تعرض به خود اوست. احمدی نژاد این توان را در خود سراغ دارد تمام حیثیت رهبری را لجنمال کند.

نازپرورده رهبری درصدد است این نکته را به او بفهماند که بقای او در دست رهبری و بقای رهبری در دست اوست. اینکه مجلس مطیع رهبر هر از چندگاه از قصد استیضاح وزیران احمدی نژاد یا طرح سوال از او کوتاه می آید،  دقیقا ناشی از هراسی است که رهبر می داند به دلیل وامدار بودن به احمدی نژاد نمی تواند، این جراحی را در دوران ریاست احمدی نژاد انجام دهد.

برای مثال اگر فرض کنیم قرار باشد با رأی عدم کفایت دولت، انتخابات ریاست جمهوری زودرسی برگزار گردد آیا جنبش سبز، خواب راحت را از چشمان رهبر نخواهد ربود؟ این درسی بود که احمدی نژاد به رهبری آموخته است. بی دلیل نیست علی مطهری گفته که تاکنون احمدی نژاد دوبار درخواست آزادی موسوی و کروبی را داده است. احمدی نژاد هرگز دلش برای این رهبران جنبش سبز نسوخته که خواستار آزادی آنان شود بلکه او در صورت احساس خطر برای خود، مایل است به رهبر گوشزد کند که با کدامین چالش ها هنوز روبه روست که فقط احمدی نژاد می تواند آن ها را مهار کند.

حسین علیزاده – ۲۵٫۱۰٫۲۰۱۲