تهدید به بستن تنگه هرمز: اقدامی ناشیانه از سپاه

با آغاز تحریم نفتی از اول ژولای، رژیم جمهوری اسلامی در دوراهی مقابله یا سکوت قرار گرفته است. اگر سکوت کند ناگزیر به تحریم نفت که شاهرگ حیاتی جمهوری اسلامی است تن داده و اگر در صدد تقابل برآید نیز باید آماده گسترش منازعات لفظی به منازعات جنگی با طرف غربی باشد

بنا به اخبار واصله ۱۰۰ نماینده مجلس با امضای طرحی دو فوریتی خواستار اقدام تنبیهی جمهوری اسلامی علیه تحریم کنندگان شده اند. بنا به این طرح، جمهوری اسلامی خود را موظف می داند از عبور نفتکش هایی که حامل نفت به کشورهای تحریم کننده هستند ممانعت به عمل آورد. طرح مسدود کردن تنگه هرمز دارای یک ماده واحده است با این مضمون که : مطابق این ماده واحده دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است تا بر اساس حق حاکمیت خود از عبور نفتکش‌هایی که به کشورهای تحریم‌کننده ایران، نفت حمل می‌کنند، جلوگیری کند.

چنین طرحی در مجلس جز با بهره بردن از توان نظامی سپاه پاسداران ممکن نیست. لذا این گمانه زنی قوت گرفته است که این طرح بر اساس تصمیم سپاه ولی از زبان نمایندگان برای طرح در صحن علنی آماده شده خصوصا با قبول این فرض که مجلس نهم عملا مجلس سپاه پاسداران است که به ادعای علی مطهری با دخالت و اعمال نفوذ سپاه به نفع برخی نامزدها، آنان موفق به ورود در مجلس شدند.

این در حالی است که به گزارش «تابناک»، آویگدور لیبرمن، وزیر خارجه اسرائیل مدعی شده تهران تا مدت یک یا دو ماه مجبور خواهد شد با عزم و اراده جامعه جهانی دست و پنجه نرم کند. منظور او این است که تا این مدت دانسته خواهد شد که آیا جمهوری اسلامی راهی برای نجات از تحریم ها می یابد یا خیر؟

تنگه هرمز به لحاظ نقش مهمی که در تامین انرژی و تجارت جهانی بر عهده دارد یک آبراه بین المللی مهم به حساب می آید. آمارهای رسمی حاکی از آن است که در ۲۰ سال اخیر حجم جابه‌جایی نفت، محصولات پتروشیمی و محموله‌های LNG بیش از دو برابر شده است به طوری که هم اکنون به طور متوسط روزانه بین ۱۶ تا ۱۹ میلیون بشکه نفت و سالانه ۷۷ میلیون تن LNG و چندین میلیون تن فرآورده‌های نفتی و پتروشیمیایی با عبور از تنگه هرمز به بازارهای چهار گوشه جهان صادر می‌شود.

پیش از این هنگامی که محمدرضا رحیمی معاون اول احمدی نژاد، بستن تنگه هرمز را یکی از گزینه های جمهوری اسلامی برای مقابله با تحریم دانسته بود، اوباما طی موضع گیری رسمی کشورش را متعهد به باز نگه داشتن این گذرگاه دانسته بود. این از آنروست که اخلال در تردد کشتی ها از تنگه هرمز فشاری قابل توجه بر اقتصاد جهانی وارد می آورد و می توان انتظار داشت که جامعه جهانی نسبت به هرگونه تهدید این تنگه واکنش نشان دهد و ابزار تهدید را ازدست ایران خارج کند. بنابر این عملی کردن این تهدید برابر است با رو در رویی با جامعه جهانی که اجازه بستن آن را نخواهد داد. اینک پرسش این است که آیا سپاه پاسداران در خود توان مقابله با جامعه جهانی را می بیند؟

اینکه سپاه مسئول حفظ و نظارت بر تنگه هرمز است، مطلبی است که روزنامه جوان آنلاین نزذیک به سپاه پاسداران طی مقاله ای بر وحشت غرب از مانور مقتدرانه نیروی دریایی ارتش در اطراف تنگه هرمز و دریای عمان تاکید کرده و افزوده که “حالا در آستانه برگزاری رزمایش سپاه پاسداران به عنوان مسئول اصلی حفاظت از تنگه استراتژیک هرمز در جمهوری اسلامی ایران، در داخل این تنگه، این وحشت چندین برابر شده است”

به گزارش رسانه های داخلی، رجزخوانی های برخی مقامات عالیه سپاه تاکید بر اراده این نیروی نظامی در بستن هرمز دارد. اخیرا سردار علی فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران با اشاره به اهمیت استراتژیک تنگه هرمز بر اقتصاد جهان و اظهارات برخی مقامات غربی خاطرنشان کرد: امروز جمهوری اسلامی ایران تسلط کاملی بر این منطقه داشته و تمامی تحرکات را در آن کنترل می‌کند.

وی با اشاره به سال‌های ۶۶ و ۶۷ در دوران جنگ و غرق شدن ناو یک میلیارد دلاری و بالگرد‌های آمریکایی در خلیج فارس خاطرنشان کرد:‌ اگر مقامات امروز آمریکایی در آن زمان بر سر کلاس دانشگاه بوده‌‌اند اما مقامات آن روزهای آمریکا به خوبی آن ایام را به یاد دارند که ریگان (رئیس جمهور اسبق آمریکا)‌از آن سال‌ها به تلخی یاد می‌کرد.

اشاره سردار فدوی به جنگ نفتکش ها در سال ۱۳۶۰ است که توسط عراق و با حمله به کشتی های تجاری ایران آغاز شد. پس از مدتی ایران به مقابله به مثل پرداخت و تا مهرماه ۱۳۶۶، تنش در آب های خلیج فارس به اوج رسید که ارتش آمریکا را ناگزیر نمود برای تضمین ادامه جریان صادرات نفت وارد عمل شود.

پیش از این نیز یک روز پس از آن که ناوگان پنجم آمریکا در پاسخ به اظهارات مقام های ایران اعلام کرد که اجازه بستن تنگه هرمز را نخواهد داد، سردار حسین سلامی جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران گفت، در صورتی که «منافع حیاتی ایران به هر قیمتی تهدید شود»، این کشور « تهدید» را با «تهدید» پاسخ خواهد داد.

پرسش از توانایی سپاه برای بستن هرمز از زاویه دیگر نیز از اهمیت برخوردار است و آن اینکه از دیگر عواقب ایجاد تنش در این قلمرو دریایی می تواند مطرح شدن جدی پرونده ادعای امارات علیه جزایر سه گانه ایرانی در داوری های بین المللی باشد که بی تردید این بارحمایت کشورهای نفتی، آمریکا و اروپا نیز با خود خواهد داشت.

چند روز پیش از این اوباما در دیدار با “محمد بن زاید آل نهیان” ولیعهد ابوظبی در کاخ سفید بود، طی بیانیه مشترکی از موضع امارات در مناقشه این کشور بر سر جزایر سه گانه خلیج فارس حمایت کرد.در این بیانیه آمده است که دولت آمریکا قاطعانه از ابتکارات امارات در زمینه حل و فصل مناقشه بر سر جزایر سه گانه خلیج فارس از طریق مذاکرات مستقیم، دیوان بین المللی دادگستری و یا یک انجمن بین المللی مناسب دیگر حمایت می کند.

نباید از یاد برد که با توجه به نقش مهمی که مالکیت این جزایر و نیز تنگه هرمز در تامین یا تهدید امنیت تجارت جهانی در تنگه هرمز بر عهده دارد، حتی ممکن است اداره این جزایر و حتی تنگه هرمزدر نهایت به کمیسیونی بین المللی واگذارشود که ایران در آن نقشی نداشته باشد و زمینه سلب مالکیت ایران از این جزایر فراهم شود.

نتیجه:

تردیدی نیست که جمهوری اسلامی توانسته توان نظامی خود را به ویژه در بخش موشکی افزایش دهد اما تقابل کردن با مجموعه کشورهای غرب (ایالات متحده، اتحادیه اروپاف کانادا، استرالیا) موضوع ساده ای نیست ان هم با این ملاحظه که اینک روابط دوجانبه ایران با همسایگاه عربش نیز مکدر شده و مناسبات تهران- آنکارا نیز چندان به روال گذشته گرم نیست. بنابر این چندان معلوم نیست که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی تا کجا توان مقابله با این مجموعه گسترده را دارند آن هم در زمانی که صف پشت سر آیت الله خامنه ای چندان متحد به نظر می رسد.

در چنین شرایطی کوفتن بر طبل بستن تنگه هرمز اگر در گمان سپاه تهدید دشمن است ، باید گفت که این تهدید می تواند به فرصتی در دست همان دشمنان تبدیل شود که با قانع ساختن جهانیان که همگی شان از بستن هرمز متضرر می شوند، ائتلاف بزرگی را علیه جمهوری اسلامی ایجاد کنند.

حسین علیزاده / ۳٫۷٫۲۰۱۲